Obulwadde bwa Alzheimer: Okubudabudibwa n'Obujjanjabi
Obulwadde bwa Alzheimer bulwadde obukosa obwongo era obuleeta okuggwaamu amagezi mu bantu abakulu. Bulwadde obwo buzibu nnyo era tebuwona, naye waliwo engeri ez'enjawulo eziyamba okukendeza ku bigirawo era n'okuyamba abalwadde okuba n'obulamu obulungi. Mu kiwandiiko kino, tujja kulaba engeri ez'enjawulo ez'okujjanjaba obulwadde bwa Alzheimer, n'engeri y'okuyamba abalwadde n'abantu ababalabirira.
Obubonero bw’obulwadde bwa Alzheimer bwe buliwa?
Obubonero bw’obulwadde bwa Alzheimer busobola okuba:
-
Okuggwaamu amagezi, naddala ebintu ebibadde bibaawo mu biseera ebiyise
-
Obuzibu mu kukola emirimu egya bulijjo
-
Obuzibu mu kwogera n’okuwandiika
-
Okukyuuka mu mbeera y’omuntu
-
Obuzibu mu kulowooza n’okusalawo
-
Okubuusabuusa mu bintu eby’enjawulo
Obubonero buno busobola okukula mpola mpola era ne bweyongera okuba obubi ennaku zonna.
Engeri ki ez’okujjanjaba obulwadde bwa Alzheimer eziriwo?
Waliwo engeri ez’enjawulo ez’okujjanjaba obulwadde bwa Alzheimer:
-
Eddagala: Waliwo eddagala erisobola okukendeza ku bigirawo by’obulwadde buno era ne liyamba omulwadde okuba n’obulamu obulungi okumala ekiseera. Eddagala lino lisobola okuyamba mu kukendeza ku buzibu bw’okulowooza n’okujjukira.
-
Okujjanjaba okw’enjawulo: Kino kizingiramu okuyamba omulwadde okukola emirimu egya bulijjo, okwogera obulungi, n’okukola emirimu egy’okukozesa obwongo.
-
Okulabirira omulwadde: Kino kizingiramu okuyamba omulwadde mu bulamu bwe obwa bulijjo, ng’okulya, okwambala, n’okweyanjala.
-
Okuyamba abantu ababalabirira: Abantu ababalabirira nabo beetaaga obuyambi n’okubudabudibwa kubanga omulimu gwabwe muzibu nnyo.
Engeri ki ez’okukendeza ku bigirawo by’obulwadde bwa Alzheimer?
Waliwo engeri ez’enjawulo ez’okukendeza ku bigirawo by’obulwadde bwa Alzheimer:
-
Okulya emmere ennungi erimu ebiriisa ebikulu
-
Okwewala okufumiitiriza n’okweraliikirira
-
Okukola emirimu egy’okukozesa obwongo
-
Okukola emizannyo egy’okukozesa omubiri
-
Okwewala okukozesa ssigala n’okunywa omwenge
Engeri zino zisobola okuyamba okukendeza ku bigirawo by’obulwadde buno era n’okuyamba omulwadde okuba n’obulamu obulungi.
Engeri ki ez’okuyamba abalwadde ba Alzheimer?
Okuyamba abalwadde ba Alzheimer kizingiramu:
-
Okubawa emirimu egy’okukola egibayamba okukozesa obwongo
-
Okubawa emikisa egy’okwogera n’abantu abalala
-
Okubasobozesa okukola emirimu egy’enjawulo mu bulamu bwabwe obwa bulijjo
-
Okubawa obuyambi mu bintu bye beetaaga okukola naye nga tebasobola
-
Okubawonya emirembe n’okubawa obuyambi bw’omwoyo
Engeri zino zisobola okuyamba abalwadde okuba n’obulamu obulungi era n’okukendeza ku buzibu obuleetebwa obulwadde buno.
Engeri ki ez’okuyamba abantu ababalabirira abalwadde ba Alzheimer?
Abantu ababalabirira abalwadde ba Alzheimer nabo beetaaga obuyambi:
-
Okubawa amagezi ku ngeri y’okulabirira omulwadde
-
Okubawa emikisa egy’okuwummula n’okwebaka
-
Okubawa obuyambi mu bintu eby’ensimbi
-
Okubawa emikisa egy’okwogera n’abantu abalala abalabirira abalwadde ba Alzheimer
-
Okubawa obujjanjabi bw’omwoyo n’obuyambi bw’okwebudaabudibwa
Obuyambi buno busobola okuyamba abantu ababalabirira okukola omulimu gwabwe obulungi era n’okuba n’obulamu obulungi.
Obulwadde bwa Alzheimer bulwadde obukosa obulamu bw’omuntu era n’abantu be bonna. Naye nga tuyize, waliwo engeri ez’enjawulo ez’okujjanjaba obulwadde buno n’okuyamba abalwadde n’abantu ababalabirira. Okutegeera obulwadde buno n’engeri ez’okubujjanjaba kisobola okuyamba abantu okuba n’obulamu obulungi era n’okukendeza ku buzibu obuleetebwa obulwadde buno.
Kirungi nnyo okujjukira nti buli mulwadde wa Alzheimer y’enjawulo, era engeri ez’okujjanjaba n’okuyamba zisobola okukyuka okusinziira ku mbeera y’omulwadde. Okukola n’abasawo abakugu mu by’obwongo kisobola okuyamba okufuna engeri esinga okuba ennungi ey’okujjanjaba n’okuyamba omulwadde.
Okumaliriza, wadde nga obulwadde bwa Alzheimer tebuwona, waliwo esuubi. Okuyita mu kujjanjaba okw’enjawulo, okuyamba abalwadde n’abantu ababalabirira, n’okunoonyereza okukyagenda mu maaso, tusobola okuyamba abantu abalina obulwadde buno okuba n’obulamu obulungi era n’okukendeza ku buzibu obuleetebwa obulwadde buno.